INSTRUKCJA CZYSZCZENIA I DEZYNFEKCJI STUDNI
Wstęp
W 2001 roku, w czasie lipcowych intensywnych i długotrwałych opadów deszczu
wystąpiły z brzegów wszystkie górskie potoki i rzeki w Polsce południowej.
Szczególnie dramatyczna sytuacja miała miejsce na rzekach ze źródłami w
Beskidzie Makowskim (Średnim).
Rzeka Cedron (Skawinka) po wytraceniu prędkości w rejonie Woli Radziszowskiej i Radziszowa koło Skawiny rozlała się na szerokość Wisły przyczyniając się do
zatopienia wielu gospodarstw i studni, które uległy skażeniu.
Powstała tam trudna sytuacja z zaopatrzeniem w wodę mieszkańców, gdyż wsie te
nie posiadały wtedy własnej sieci wodociągowej.
W sierpniu 2001 roku, jako osoba z branży wodno-kanalizacyjnej zgłosiłem się
ochotniczo do dyrektora krakowskiego Sanepidu tzn. Wojewódzkiej Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej – dr Stanisławy Kality z propozycją pomocy przy
instruktażu dezynfekcji studni, chociaż takiej wiedzy praktycznej nie miałem i
nie posiadam.
W trakcie rozmowy dyrektor zaproponował mi zrobienie odpowiednich szkoleń
strażakom z Oddziału Straży Pożarnej przy zakładach metalurgicznych w Skawinie
oraz z Ochotniczej Straży Pożarnej w Radziszowie i Woli Radziszowskiej w
porozumieniu z zastępcą komendanta Straży Pożarnej – Panem Wojnowskim i
przedstawicielem Urzędu miasta i gminy Skawina – Panią Szczygłowska.
Powstały wtedy materiał posłużył do kilkukrotnego instruktażu poszczególnych
grup strażaków wyznaczonych, w sytuacji kryzysowej, do odpompowania wody ze
skażonych studni i ich dezynfekcji. Przy okazji rozpowszechniałem ulotki
Sanepidu, które powielałem we własnym zakresie.
Treść instrukcji dotyczącej środków dezynfekcyjnych i ich stosowania opracowałem na podstawie ulotek/materiałów Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krakowie a opis czynności czyszczenia studni i inne dane pozbierałem z
literatury fachowej, której na ówczesne czasy było niewiele w tej dziedzinie.
Poniższy materiał należy traktować jedynie poglądowo, ponieważ nie posiadałem i
nie posiadam praktycznego doświadczenia w dezynfekcji studni.
Czyszczenie studni i użycie środków dezynfekcyjnych powinno być powierzone
wyłącznie wyspecjalizowanym jednostkom min. ze względu na zawartość w środkach
aktywnego chloru, który jest żrący dla układu oddechowego i szkodliwy dla
zdrowia.
Po wykonaniu czyszczenia i odkażenia studni, woda z niej pobrana przez służby
Sanepidu musi być zbadana fizyko-chemicznie i bakteriologicznie przez najbliższą
terenową stację sanitarno-epidemiologiczną, która wyda orzeczenie czy woda może
być używana do picia i potrzeb gospodarczych. Badania bakteriologiczne trwają kilka dni.
Należy pamiętać, że odkażanie wody nie usuwa zanieczyszczeń chemicznych.
Czynności związane z przygotowaniem studni kopanej do dezynfekcji
1. Usunąć zanieczyszczenia wokół nadziemnej obudowy studni.
2. Wybierać wodę ze studni, aby umożliwić zejście człowieka na dno studni.
3. Zabetonować ubytki i szczeliny w części podziemnej i nadziemnej ocembrowania studni.
4. Z dna studni należy usunąć muł i zanieczyszczenia, ściany ocembrowania oczyścić z plam i wszelkich porostów.
5. Wybrać kilkudziesięciocentymetrową (30 – 50 cm) warstwę piasku i wypełnić je warstwą przemytego świeżego żwiru lub gruboziarnistego piasku na grubość warstwy około 10 cm .
Tu po tej czynności, według mnie, należałoby chwilowo szczelnie zabezpieczyć nowe złoże przed zanieczyszczeniami (szczelne, czyste nakrycie z dowiązanymi 4 sznurkami do wyciągnięcia nakrycia po wyszorowaniu ściany studni - pkt 6) w związku z wykonywaną kolejną, poniższą czynnością - czyszczenia ścian studni.
6. Ściany studni należy wyszorować roztworem wodnym środka dezynfekcyjnego.
7. Po wypełnieniu się studni wodą do normalnego poziomu należy zmierzyć za pomocą tyczki lub ciężarka na sznurku głębokość wody w studni.
8. Przystąpić do dezynfekcji studni.
Uwaga: Studnie znajdujące się w zasięgu wód powodziowych należy odpowiednio obwałować tak, aby właz do nich znajdował się, co najmniej o 20 cm powyżej notowanego najwyższego stanu wód zalewowych.
Odkażanie środkami dezynfekcyjnymi
Obchodzenie się ze środkami dezynfekcyjnymi.
Zachować ostrożność – nosić rękawice, ochronę oczu, twarzy, układu oddechowego.
Środki powodują podrażnienia skóry i błon śluzowych.
Środki dezynfekcyjne należy przechowywać w suchym i ciemnym pomieszczeniu, w zamkniętych naczyniach drewnianych lub szklanych.
Środkami dezynfekcyjnymi są:
CHLORAMINA
Do dezynfekcji stosować wodne roztwory w zakresie stężeń 0,5 – 5,0 %
Stężenia:
0,5 % - 2 łyżki na 1 litr
5,0 % - 10 łyżek na 1 litr
Waga rynkowa: 1 kg
WAPNO CHLOROWANE (CaOCl2 – podchloryn wapniowy)
inne nazwy: wapno bielące, chlorek bielący
Proszek o białawoszarym zabarwieniu zawierający 25 – 33 % chloru czynnego.
PODCHLORYN SODU (NaOCl)
STUDNIE KOPANE
Odkażanie studni kopanej należy wykonać po odszlamowaniu i oczyszczeniu studni.
Czynności dezynfekcyjne:
1. Szorowanie cembrowiny
- do wiadra z wodą dodać dwie płaskie małe łyżeczki któregoś z wymienionych
poniżej środków dezynfekcyjnych
2. Po ponownym napełnieniu studni wodą, rozmieszać w wiadrze z niewielką ilością wody odmierzoną, według tabeli, ilość środka dezynfekcyjnego, dopełnić wiadro wodą, zmieszać, po czym całą zawartość wlać do studni.
Wodę w studni zamieszać tyczką lub przez nabieranie wiadrem czerpalnym i wlewanie z powrotem.
3. Po 24 godzinach należy wybierać wodę aż do zaniku zapachu chloru
Używane dawki różnych środków dezynfekcyjnych do odkażania studni kopanej – potrzebne ilości na każdy 1 metr głębokości wody w studni:
Średnica studni Wapno chlorowane Monochloramina Podchloryn sodu roztwór lub dawka
80 cm 150 g (1 szklanka) 165 g 1 szklanka 300 g
90 cm 200 g (1 szklanka i ćwierć) 220 g 1 szklanka i ćwierć 400 g
100 cm 250 g (półtorej szklanki) 270 g półtorej szklanki 500 g
120 cm 350 g (2 szklanki i ćwierć) 380 g 2 szklanki i ćwierć 700 g
STUDNIE WIERCONE I ABISYŃSKIE
Studnia wiercona
W przypadku studni wierconej wymieszanie roztworu odkażającego nastręcza
dużo trudności technicznych.
Dlatego w wyjątkowych wypadkach odkaża się je wprowadzając roztwór
dezynfekcyjny za pomocą specjalnej pompy.
Zazwyczaj, w przypadku zanieczyszczenia studni, dokładnie się ją
przepłukuje przez długotrwałe pompowanie.
Studnia abisyńska
Odkażanie wewnętrznej części pompy studni abisyńskiej:
Używana dawka środków dezynfekcyjnych:
4 gramy wapna chlorowanego (1 czubata łyżeczka) albo 7 ml roztworu podchlorynu sodu (1,5 łyżeczki) rozpuścić w dwóch kubłach wody.
Czynności:
1. Zdjąć kolumienkę studni, nalać do rury przygotowany roztwór, nałożyć
kolumienkę i pompować aż do ukazania się wody w wylocie pompy.
2. Pozostawić studnię na 24 godziny, następnie pompować aż do zaniku
zapachu
chloru w wodzie.
Załącznik: tabela „Odkażanie środkami dezynfekcyjnymi”
Opracował:
inż. Marian Szczygieł
FUPH WODOSERWIS
FUPH WODOSERWIS
Internet: www.wodoserwis.pl e-mail: wodoserwis1@wodoserwis.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz